Ο εθνικός Υμνος της Ιταλίας είναι ένας από τους καλύτερους του κόσμου και έχει κοινά στοιχεία με τον ελληνικό, από τον οποίο άλλωστε εμπνεύστηκε.
Το «Canto degli Italiani» (το τραγούδι των Ιταλών) γνωστό και ως «Inno di Mameli» (ο ύμνος του Μαμέλι, το όνομα του στιχουργού), «Fratelli d’ Italia» (αδέλφια της Ιταλίας, από την αρχή της πρώτης στροφής), «Canto nazionale» (εθνικό τραγούδι), «Inno d’ Italia» (ύμνος της Ιταλίας) είναι ο εθνικός ύμνος της Ιταλίας.
Η γείτονα χώρα τον οφείλει στη Γένοβα και συγκεκριμένα ο ύμνος γράφτηκε στις 8 Σεπτεμβρίου του 1847 από τον τότε εικοσάχρονο φοιτητή και πατριώτη, τον Goffredo Mameli, με έναν άλλο Γενοβέζο, τον Michele Novaro να ντύνει λίγο αργότερα τους στίχους με τη μουσική του.
Το «Canto degli Italiani»… γεννήθηκε σε ένα κλίμα πατριωτικής ζέσης που ήδη προανήγγειλε τον πόλεμο εναντίον της Αυστρίας.
Η αμεσότητα των στίχων και η ξεσηκωτική μελωδία του το έκαναν το πιο αγαπημένο τραγούδι της ενοποίησης, όχι μόνο κατά τη διάρκεια της αναζωπύρωσης, αλλά και στις επόμενες δεκαετίες. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Τζουζέπε Βέρντι, στον Ύμνο των Εθνών (Inno delle Nazioni) το 1862, εμπιστεύτηκε στο «Canto degli Italiani» – και όχι στη Βασιλική Πορεία (Marcia Reale) – το καθήκον να συμβολίσει την Ιταλία, τοποθετώντας το δίπλα στους εθνικούς ύμνους της Αγγλίας – God Save the Queen – και της Γαλλίας – Μασσαλιώτιδα.
Το «Τραγούδι των Ιταλών» επιλέχθηκε στις 12 Οκτωβρίου 1946 ως προσωρινός εθνικός ύμνος, ρόλο, ωστόσο, τον οποίο διατήρησε και μετά, παραμένοντας ως de facto (εκ των πραγμάτων) ύμνος της Ιταλικής Δημοκρατίας. Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών, πραγματοποιήθηκαν διάφορες κοινοβουλευτικές πρωτοβουλίες για να νομοθετηθεί ως εθνικός ύμνος και στις 4 Δεκεμβρίου 2017 ο «Ύμνος του Μαμέλι» αποτελεί και με το νόμο πλέον τον επίσημο εθνικό ύμνο της Ιταλίας.
Η γέννηση
Η πιο γνωστή μαρτυρία για το πώς… γεννήθηκε ο ύμνος είναι αυτή που δόθηκε, αν και πολλά χρόνια αργότερα, από τον Anton Giulio Barrili, πατριώτη και ποιητή, φίλο και βιογράφο του Mameli.
Βρισκόμαστε στο Τορίνο, με τον Μπαρίλι να αφηγείται: «Εκεί, ένα βράδυ στα μέσα Σεπτεμβρίου, στο σπίτι του Λορέντζο Βαλέριο, πατριώτη και γνωστού συγγραφέα, η βραδιά περιλάμβανε μουσική και πολιτική. Στο πιάνο παίχτηκαν πολλοί ύμνοι που άνθισαν εκείνη τη χρονιά σε κάθε γωνιά της Ιταλίας. Κάποια στιγμή ένας νέος καλεσμένος μπαίνει στο σαλόνι, ο Ulisse Borzino, διακεκριμένος ζωγράφος. Απευθυνόμενος στον Novaro, με ένα κομμάτι χαρτί που είχε βγάλει από την τσέπη, του είπε: «Αυτό σας το στέλνει ο Goffredo».
Ο Novaro ανοίγει το φύλλο, διαβάζει, συγκινείται. Όλοι ρωτούν τί είναι και τον πλησιάζουν – Υπέροχο πράγμα! – αναφωνεί ο μαέστρος και διαβάζει δυνατά και ενθουσιάζει όλο το κοινό του. – Ένιωσα – μου είπε ο Μαέστρος τον Απρίλιο του 1875 – μέσα μου κάτι εξαιρετικό, το οποίο και μέχρι σήμερα ακόμη δεν μπορώ να περιγράψω με λόγια. Ξέρω ότι έκλαψα, ότι ταράχτηκα και δεν μπορούσα να μείνω ακίνητος». Η μουσική για εκείνα τα λόγια που συγκίνησαν τον Νοβάρο άρχισε να προβάρεται ήδη από το ίδιο βράδυ και πήρε ολοκληρωμένη μορφή λίγες ημέρες αργότερα.
Τα κοινά με τον δικό μας ύμνο
Ο Μαμέλι που ήταν υποστηρικτής του μότο της γαλλικής επανάστασης «liberté, égalité, fraternité» (ελευθερία, ισότητα, αδελφοσύνη) εμπνεύστηκε για τους στίχους του από τη Μασσαλιώτιδα, τον εθνικό ύμνο της Γαλλίας, αλλά και από τον δικό μας εθνικό ύμνο. Και οι δύο συνθέσεις – ιταλική κι ελληνική – περιέχουν αναφορές στην κλασική αρχαιότητα, η οποία θεωρείται παράδειγμα προς μίμηση για την απελευθέρωση από την ξένη κυριαρχία, αλλά περιέχουν και επικλήσεις στη μαχητικότητα, η οποία είναι απαραίτητη για να επιδιώξει κανείς την ανακατάληψη της ελευθερίας.
Στον ελληνικό εθνικό ύμνο υπάρχει επίσης, όπως και στο «Canto degli Italiani», μια αναφορά στην Αυστριακή Αυτοκρατορία και την κυριαρχία της στην ιταλική χερσόνησο. «Σὲ ξανοίγει ἀπὸ τὰ νέφη / καὶ τὸ μάτι τοῦ Ἀετοῦ, / ποῦ φτερὰ καὶ νύχια θρέφει / μὲ τὰ σπλάγχνα τοῦ Ἰταλοῦ» αναφέρεται στον ‘Υμνο εις την Ελευθερίαν κι όπου ο αετός είναι το αυτοκρατορικό οικόσημο των Αψβούργων.
Πρώτη στροφή
«Fratelli d’Italia,
l’Italia s’è desta,
dell’elmo di Scipio
s’è cinta la testa.
Dov’è la vittoria?!
Le porga la chioma,
ché schiava di Roma
Iddio la creò.»
Ρεφρέν
«Stringiamci a coorte,
siam pronti alla morte,
siam pronti alla morte,
l’Italia chiamò.»
Μετάφραση
Αδέλφια της Ιταλίας,
Η Ιταλία έχει ξυπνήσει,
Με το κράνος του Σκιπίωνα
έζωσε το κεφάλι της.
Που είναι η Νίκη;
Ας προσφέρει τα μαλλιά της
Γιατί σκλάβα της Ρώμης
Την έπλασε ο Θεός
Ας σφιχτούμε σε ένα σώμα
Είμαστε έτοιμοι να πεθάνουμε
Είμαστε έτοιμοι να πεθάνουμε
Η Ιταλία μας κάλεσε
Ναι
Διαβάστε στο italians.gr
Pizza Margherita: Η αληθινή ιστορία της «βασίλισσας» της πίτσας
Λάπο Ελκαν: Το «μαύρο πρόβατο» της οικογένειας Ανιέλι που άλλαξε την ιστορία με το Fiat 500
Πηγή φωτογραφίας: Επίσημος λογαριασμός της εθνικής Ιταλίας στο Twitter
